سنگ لوزه چیست؟ علایم آن و راه‌های درمان

لوزه‌ها قسمتی از سیستم دفاعی بدن و غدد لنفاوی هستند، که همیشه در حال محافظت از ما در برابر حمله باکتری‌ها و ویروس‌ها هستند و از ورود عفونت به ریه جلوگیری می‌کنند. به دلیل اینکه لوزه‌ها نقش فلیتر را برای بدن دارند، مستعد تشکیل سنگ لوزه هستند که یکی از بیماری‌های شایع لوزه‌ها است. برای آشنایی با این بیماری و شناخت علایم و درمان آن با ما همراه باشید.

در ادامه این مقاله در مورد عناوین زیر توضیحاتی ارائه می دهیم:

• سنگ لوزه چیست؟
• علت تشکیل سنگ لوزه
• علایم سنگ لوزه
• چه کسانی در معرض ابتلا به سنگ لوزه هستند؟
• نحوه تشخیص
• درمان سنگ لوزه
• پیشگیری
• عوارض سنگ لوزه
• بیماری‌ها مشابه به سنگ لوزه

سنگ لوزه چیست؟

سنگ لوزه توده‌های کوچکی از جنس مواد سخت هستند که در لوزه‌ها تشکیل می‌شود، این بیماری بیشتر باعث ایجاد بوی بد دهان می‌‌شوند.

با ورود باکتری‌ها و میکروب‌ها لوزه‌ها آن‌ها را دریافت می‌کنند. همچنین در بعضی مواقع ذرات غذا در حفرات لوزه به دام میفتند و با وجود ترشحات زمینه برای رشد باکتری‌ها فراهم می‌شود. به مرور زمان این ذرات به جای مانده در لوزه، سخت می‌شوند و تشکیل توده‌های آهکی یا کلسیمی و یا همان سنگ را می‌دهند.

علت تشکیل سنگ لوزه

موارد زیر در به وجود آمدن این بیماری تاثیر زیادی دارند:

• اصلی ترین عامل باقی ماندن مواد معدنی مانند کلسیم، غذا یا باقی مانده‌های آن‌ها، باکتری و قارچ‌ها در حفرات لوزه‌ها است.
• مصرف مواد غذایی چرب و حاوی رنگ خوراکی
• مصرف دخانیات
• آلرژی و حساسیت طولانی مدت
• عفونت سینوس‌ها
• مصرف برخی دارو‌های که عارضه خشکی دهان را به دنبال دارند مانند داروی فشارخون
• بهداشت ضعیف دهان و دندان
• التهاب لوزه

علایم سنگ لوزه

هر چند در اغلب مواقع سنگ‌‌های لوزه قابل مشاهده نیستند و حتی ممکن است فرد از وجود آن‌ها بی خبر باشد، اما این بیماری هم به نوبه خود نشانه و علایم خاصی دارد که عبارتنداز:

• بوی بد دهان (اصلی ترین علامت)
• مشکل در بلع
• گلو درد
• گوش درد
• سرفه مداوم
• وجود سنگ‌های سفید یا زرد رنگ بر روی لوزه‌ها
• تورم لوزه
• احساس گیر کردن چیزی در گلو
• عفونت های گلو

چه کسانی در معرض ابتلا به سنگ لوزه هستند؟

• اغلب در نوجوانان این اتفاق رخ می‌دهد.
• کسانی که سابقه ابتلای مکرر به عفونت لوزه‌ها را دارند.
• در افرادی که حفرات لوزه‌ها زیاد است.

نحوه تشخیص

برای تشخیص این بیماری دو روش وجود دارد، در صورت قابل مشاهده بودن، سنگ‌های لوزه با معاینه دهان و گلو قابل تشخیص هستند، اما در صورت پنهان بودن با انجام تصویر برداری و اسکن می‌توان آن را تشخیص داد.

در برخی مواقع که فرد از وجود این سنگ‌ها خبر ندارد و هیچ گونه علامتی ندارند، ممکن است دندانپزشک در هنگام معاینه دندان به طور اتفاقی آن‌ها را مشاهده کند.

درمان سنگ لوزه

اغلب سنگ‌های لوزه بی ضرر هستند، اما به دلیل ایجاد بوی بد دهان لازم است که آن‌ها را درمان کرد. این بیماری با درمان‌های خانگی یا پزشکی به راحتی درمان می‌شود.

اقدامات پزشکی

• خارج کردن سنگ با دست: این روش حتما باید توسط پزشک انجام شود، با کمک پنس یا گوش پاک سنگ‌ها از بافت لثه و لوزه جدا می‌شوند.
• استفاده از لیزر: از لیزر برای از بین بردن حفراتی که در آن سنگ وجود دارد استفاده می شود.  البته اینکار با بی حسی موضعی انجام می شود
• جراحی لوزه: این روش زمانی  توصیه می‌شود، که لوزه مشکلات دیگری را نیز برای فرد به وجود آورده باشد، بیمار دچار سنگ لوزه مزمن بوده و پس از درمان‌های اولیه دچار تشکیل مجدد سنگ در لوزه خود شده باشد.
• مصرف آنتی بیوتیک‌ها: مصرف این داروهای آنتی بیوتیک با کم کردن باکتری‌ها می‌تواند به طور غیر مستقیم  برای درمان مفید باشد.

درمان‌های خانگی

• غرغره آب نمک برای از بین بردن سنگ: مخلوطی از آب گرم و نمک برای غرغره کردن بهتر است زیرا باعث جدا شدن مواد غذایی از حفرات لوزه می شود.
• باید از دهانشویه‌های آب اکسیژنه استفاده کرد. شستشو نه تنها سلامت دندان‌ها و لثه‌ها را بهبود می‌بخشد بلکه به جابجایی ذرات زیر غذایی نیز کمک می‌کند.
• استفاده از یک مسواک ساده: با کمک قسمت صاف و تخت مسواک می‌توان بافت لوزه را بلند و رسوبات سخت شده را پیدا و به آرامی آن‌ها را خارج کرد.
• خوردن ماست پروبیوتیک‌دار می‌تواند باکتری‌های عامل سنگ لوزه را از بین ببرد.
• مصرف سیب به درمان کمک می‌کند، به دلیل اسیدی بودن با باکتری‌های سنگ لوزه مبارزه کند.
• سرفه کردن به شل شدن و افتادن سنگ‌های کمک می‌کند.

پیشگیری

 بعضی از اقدامات می‌تواند از ایجاد سنگ‌های لوزه پیشگیری کرد. این اقدامات عبارتند از:

• غرغره کردن با آب نمک باعث از بین رفتن باکتری تشکیل دهنده سنگ لوزه می‌شود.
• رعایت بهداشت دهان و دندان برای پاک سازی دهان از میکروب‌ها و خارج کردن ذرات باقی مانده غذا در پیشگیری از ایجاد سنگ موثر است.
• نوشیدن مقدار زیاد آب برای هیدراته نگه داشتن بدن و جلوگیری از خشکی دهان مفید است.
• ترگ سیگار یا به حداقل رساندن مصرف آن در جلوگیری از ایجاد سنگ‌های لوزه تاثیر بسزایی دارد.

عوارض سنگ لوزه

هر چند که احتمال ایجاد عوارض در این بیماری خیلی کم است، ولی باز احتمال بروز عفونت لوزه وجود دارد، که به آن آبسه گفته می‌شود. سنگ‌های بزرگ می‌توانند به بافت طبیعی لوزه آسیب برسانند و آن را دچار مشکل کند. این مسئله می‌تواند منجر به تورم، التهاب و عفونت بسیار زیادی شود. سنگ‌های لوزه‌ای که این عوارض را ایجاد می‌کنند ممکن است به جراحی نیاز داشته باشند.

بیماری‌های مشابه به سنگ لوزه

ایجاد سنگ در لوزه تنها مشکل مربوط به لوزه‌ها نیست. بیماری‌های مانند گلودرد استرپتوکوکی، بیماری لثه و پوسیدگی دندان، سرطان لوزه از دیگر مشکلات و بیماری‌های رایج لوزه‌ها هستند، این بیماری‌ها تقریبا علایمی شبیه به سنگ‌های لوزه را دارند. تشخیص این مشکلات توسط بیمار مشکل بوده و حتما باید توسط پزشک معاینه شوند.

جمع بندی

در بالا درباره سنگ‌های لوزه و علایم و درمان آن بحث کردیم، همانطور که گفتیم این بیماری هیچ گونه خطر جدی در پی ندارد و با رعایت بهداشت و مراقبت می‌توان از بروز آن‌ها جلوگیری کرد.

اغلب مواقع سنگ‌های لوزه ممکن است خود به ‌خود در عرض مدت کوتاهی از بین بروند، این سنگ‌ها در صورتی که باکتری‌ها به رشد خود روی لوزه ادامه دهند، به دلیل عمیق شدن جای سنگ‌ها در لوزه ممکن است تا هفته‌ها باقی بماند. در هر صورت اصلا جای نگرانی نیست و به راحتی با مراجعه به پزشک درمان می‌شوند.