دندان قروچه یا براکسیزم چیست و چطور آن را متوقف کنیم؟

براکسیزم یا دندان قروچه عملی ارادی یا غیر ارادی است که اشاره به برخورد دندان های مقابل به هم دارد. در اصطلاح عامیانه نیز به آن به هم سابیدن دندان ها گفته می شود.

چند نوع براکسیزم وجود دارد؟

براکسیزم معمولا در دو حالت رخ می دهد یا در خواب و یا در بیداری و زمانی که کاملا هوشیار هستیم:

براکسیزم در بیداری

برخی افراد بعد از تجربه یک موقعیت تنشی، استرس و یا عواطفی مانند ترس و عصبانیت دارند. آن ها ممکن است دندان هایشان را به هم بسابند تا بتوانند کمی از بار حسی که دارند کاهش دهند. به این حالت دندان قروچه روزانه و ارادی گفته می شود. این نوع براکسیزم اغلب نیاز به درمان ندارد و می توان با کنترل احساست آن را مدیریت کرد.

دندان قروچه در خواب

بیشتر افراد براکسیزم شبانه دارند. آن ها به صورت ناخودآگاه و حتی بدون اینکه متوجه باشند براکسیزم را تجربه می کنند. گاهی اوقات شخصی برای بیش از 10 سال دندان قروچه شبانه دارد و هیچ کس متوجه آن نمی شود تا زمانی که دندان های شخص دچار آسیب شدید شده اند.

به عنوان مثال برخی از دندانپزشکان می گویند بیمارانشان به آن ها شکایت می کنند که ما دندان هایمان را مسواک می زنیم و بهداشت را رعایت می کنیم اما باز هم جنس دندان هایمان خراب است. این مساله می تواند ناشی از براکسیزم شبانه باشد. بنابراین دندانپزشکان توصیه می کنند هر 6 ماه یکبار برای ویزیت و چکاب به دندانپزشکی مراجعه شود.

چه چیزی باعث دندان قروچه می شود؟

مهمترین علل به هم سابیدن دندان ها در خواب و بیداری عبارتند از:

• عادات ناسالم سبک زندگی
• نوشیدن الکل
• استعمال سیگار و مواد مخدر
• مصرف زیاد کافئین
• داشتن اختلالات خواب
• داشتن استرس و اضطراب زیاد.
• مصرف برخی داروهای ضد اضطراب و …

آیا می توان گفت که براکسیزم نوعی اختلال خواب است؟

متخصصان در خصوص دندان قروچه مطالعات زیادی انجام داده اند. آن ها به این نتیجه رسیده اند که می توان به هم سابیدن دندان ها در خواب و بیداری را با اختلال در بخشی از سیستم عصبی مرکز مرتبط دانست. به عنوان مثال موارد زیر می توانند بر سیستم عصبی مرکزی تاثیر گذاشته و دندان قروچه را بدتر کنند.

• استرس و اضطراب
• نوشیدن الکل
• برخی از داروها و بیماری های خاص
• ژنتیک
• سیگار کشیدن

علائم دندان قروچه چیست؟

به طور کلی موارد زیر مهم ترین و شناخته شده ترین علائم براکسیزم یا به هم سابیده شدن دندان ها مخصوصا در خواب هستند:

• اختلال در خواب
• سردرد
• گردن درد
• گوش درد
• دندان درد
• درد عضلات فک
• شکستگی دندان
• کوتاه شدن دندان ها
• صدای کلیک مفصل گیجگاهی فکی حین جویدن یا صحبت کردن
• درد فک حین خوردن غذا
• قفل کردن فک

عوارض دندان قروچه چیست؟

دندان قروچه می تواند باعث بروز چندن مشکل اساسی در بدن شود که مهمترین آن ها عبارتند از:

• تغییر حالت چهره
• شکستگی یا لق شدن دندان ها.
• آسیب رساندن به مفصل گیجگاهی و فکی
• آسیب رساندن به عضلات صورت
• از دست رفتن دندان ها
• فرسایش مینای دندان

نحوه تشخیص دندان قروچه چیست؟

شما ممکن است به هم سابیده شدن دندان ها را در طول روز تجربه کنید و از آن آگاه باشید زیرا یا دیگران به شما این موضوع را گوشزد می کنند یا خودتان عمدا آن را انجام می دهید. در این موارد نیازی به تشخیص نیست.

اما زمانی که دندان قروچه در طول شب انجام شود ممکن است خودتان متوجه این امر نباشید بنابراین تشخیص آن سخت خواهد بود. در این موارد شما نیاز به معاینه شدن توسط یک دندانپزشک یا پزشک دارید.

دندانپزشک با معاینه دندان های شما خیلی سریع متوجه می شود که آیا شما دندان قروچه شبانه دارید یا خیر. زیرا سطح جونده دندان ها سابیده و کوتاه می شود. همچنین درد فک یکی دیگر از علائمی است که به تشخیص کمک می کند.

درمان دندان قروچه چیست؟

متاسفانه داروی خاصی برای توقف براکسیزم و دندان قروچه وجود ندارد و شما می توانید نهایتا آن را با کمک وسایلی مانند محافظ دهان مدیریت کنید. محافظ دهان یا نایت گارد قالب پلاستیکی نسبتا ضخیمی است که شما روی دندان های خود قرار می دهید تا زمانی که به صورت ناخودآگاه در شب دندان قروچه داشتید، به دندان هایتان، عضلات و فک آسیبی وارد نشود.

برای متوقف کردن براکسیزم یا کاهش آن چه کاری انجام دهیم؟

برای اینکار از یک پزشک یا دندانپزشک کمک بگیرید. آن ها درباره سطح استرس شما و سبک زندگی که دارید سوالاتی از شما می پرسند و در نهایت ممکن است به شما توصیه کنند اقدامات زیر را انجام دهید:

• مراجعه به نزد تراپیست برای انجام درمان شناختی رفتاری (CBT)
• انجام مدیتیشن
• انجام فیزیوتراپی
• و مدیریت سطح استرس

همچنین ممکن است به شما بگویند این کارها را نیز انجام دهید:

• مصرف الکل را متوقف کنید
• غذاهای حاوی کافئین کمتری بخورید
• در طول روز دندان قروچه انجام ندهید زیرا آگاه هستید
• از جویدن اشیائی مانند مداد، یخ و حتی ناخن خودداری کنید

چگونه از دندان قروچه پیشگیری کنم؟

برای پیشگیری از براکسیزم روش های زیادی وجود دارد و دندانپزشکان توصیه می کنند دست کم برخی از اقدامات زیر را برای این منظور انجام دهید:

• از استعمال سیگار، مواد مخدر و نوشیدن الکل خودداری کنید زیرا این موارد می توانند باعث بدتر شدن براکسیزم در خواب شوند.
• معاینات منظم دندانپزشکی را انجام دهید زیرا دندانپزشک می تواند مشکلات ناشی از دندان قروچه را در اسرع وقت درمان کند، بنابراین مطمئن خواهید شد که از وارد شدن آسیب طولانی مدت به دندان ها و فک خود جلوگیری خواهید کرد.
• سایر مشکلات مرتبط با دهان و دندان خود را درمان کنید