آفت دهان چیست؟ و راه‌های درمان آن کدام‌اند؟
آفت از رایج ترین مشکلات دهانی است و بیشتر افراد جامعه حتی برای یکبار هم که شده آن را تجربه کرده و دنبال درمان آن بوده اند. اگر شما هم جزء این دسته افراد هستید به شما توصیه می‌کنیم که این مقاله تا آخر بخوانید تا درباره آفت دهان و راه‌های درمان آن بیشتر بدانید.
آفت دهان چیست؟
آفت عارضه‌ای است که اغلب به صورت زخم‌های کوچک و بزرگ در داخل دهان و یا روی لب ها به وجود می‌آید. این زخم‌ها سفید و یا کمی زرد رنگ هستند، اطراف زخم‌ها حلقه قرمز رنگی وجود دارد. آفت‌ها دردناک و بدون خونریزی هستند، بیشتر در پایه لثه، درون گونه‌ها یا لب‌ها، روی کام نرم یا روی زبان به وجود می‌آیند.
انواع آفت‌ها
آفت‌ها معمولا 3 نوع هستند که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.
آفت مینور یا جزئی
معمولا اغلب آفت‌ها جزئی هستند و نیاز به درمان خاصی ندارند، بعد از گذشت یک هفته خود به خود از بین می‌روند و مشکلی به وجود نمی‌آورد.
آفت ماژور یا بزرگ
این زخم شبیه به آفت مینور است اما سطح بیشتری از دهان را درگیر می‌کند و بزرگ‌تر است و درد بیشتری دارد. دوره بهبود آن نسبت به زخم‌های جزئی بیشتر است، تا چند هفته طول می‌کشد تا این زخم دهانی درمان شود.
آفت هرپتی‌فرم یا ویروسی
این آفت شامل مجموعه‌ای از زخم‌ها است. در یک بازه زمانی، زخم‌ها در قسمت‌های مختلف دهان به وجود می‌آیند. این نوع آفت شبیه به تبخال است ولی تفاوت زیادی با هم دارند. مدت درمان آن 2 هفته است.
علایم آفت دهان
معمولا علایم آفت از یک روز قبل از ایجاد زخم شروع می‌شود و با سوزش و احساس خارش همراه است.
به وجود آمدن زخم‌های سفید یا زرد با حلقه قرمز در داخل دهان یکی از اصلی‌ترین نشانه‌های آفت است. محل زحم به وجود آمده دردناک بوده و صحبت کردن، خوردن و بلعیدن را مشکل می کند. این نشانه‌ها تقریبا بی خطر هستند.
با بروز علایم زیر حتما باید به پزشک مراجعه کرد:
- بزرگ و پخش شدن آفت در بخش‌های دیگر دهان
- طولانی شدن دوره درمان آن
- درد و ناراحتی شدید حتی با مصرف داروی مسکن
- تب در زمان به وجود آمدن زخم دهان
دلایل ایجاد آفت دهان
هرچند علت اصلی ایجاد زخم‌های دهانی مشخص نشده، ما در اینجا به برخی از عواملی که در به وجود آمدن یا وخیم شدن زخم دهان تاثیر دارند اشاره می‌کنیم:
صدمه به دهان
آسیب به پوشش داخلی دهان بر اثر مسواک زدن نادرست، یا در حین درمان‌های دندانپزشکی مانند ارتودنسی، گاز زدن در هنگام مصرف غذا و غیره می‌تواند در ایجاد آفت موثر باشند.
استرس عاطفی
ناراحتی‌های عصبی، اضطراب و استرس عاطفی در بروز زخم‌های دهانی تاثیر دارد.
آلرژی و حساست فصلی
حساسیت فصلی باعث خشکی دهان و در نتیجه ایجاد آفت می‌شود.
حساسیت غذایی
برخی مواد غذایی اسیدی مانند مرکبات و آب آن در به وجود آمدن و به خصوص تشدید آفت بسیار موثر هستند. سایر مواد غذایی اسیدی هم مانند مرکبات در ایجاد و بدتر شدن زخم‌های دهانی نقش دارند.
در زمان بروز آفت دهانی باید از مصرف مواد خوراکی تند و فلفلی، نوشیدنی‌های الکل‌دار و گازدار، میوه‌های ترش و اسیدی پرهیز کرد. همچنین جویدن آدامس باعث تورم و زخم دهانی می‌شود.
کمبود ویتامین B12، روی، آهن
کمبود ویتامینB12، روی و آهن از عوامل مستعد در ایجاد زخم‌های دهانی هستند. برای جبران این کمبود باید از یک رژیم غذایی سرشار از آهن و ویتامین پیروی کرد.
استفاده از خمیر دندان حاوی سدیم لوریل سولفات
برخی از افراد به ترکیبات این خمیر دندان‌ها حساسیت دارند، دهانشان آفت می‌زند. این افراد می‌توانند از خمیر دندان‌های با ترکیبات جایگزین استفاده کنند.
بیماری
برخی از بیماری‌های دستگاه گوراش مانند کرون، بعضی از اختلالات خود ایمنی، ضعف سیستم ناشی از ویروس سرماخوردگی، انفولانزا یا ضعیف شدن سیستم دفاعی بر اثر پیوند عضو، در به وجود آمدن آفت دهان نقش دارند.
مصرف برخی از داروها
مصرف دارو نیز می‌تواند در تشکیل یا تشدید آفت تاثیر داشته باشد. در اینجا به این داروها اشاره خواهیم کرد:
- اسپرین
- داروهای شیمی درمانی
- نیکوتین خوراکی
- داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی
- پنی سلامین
- داروهای سولفا
- داروهای ضد فشار خون
عدم رعایت بهداشت دهان و دندان
اگر جزء آن دسته افراد هستید که بهداشت دهان و دندان را به خوبی رعایت می‌کنید، روزی 2 مرتبه مسواک می‌زنید و از نخ دندان استفاده می‌کنید کمتر دوچار آفت می‌شوید. بی توجهی به بهداشت از عوامل ایجاد زخم‌های دهانی است.
درمان آفت دهان
همانطور که قبلا اشاره کردیم اگر زخم‌های دهان کوچک باشد، خود به خود از بین می‌رود. برای درمان سریعتر یا درمان زخم‌های بزرگ‌تر می‌توان از روش‌های پزشکی و توصیه‌های پزشکی استفاده کرد.
این درمان‌ها شامل موارد زیر است:
- استفاده از ضد درد‌های موضعی که به صورت ژل هستند. ژل را باید مستقیم بر روی زخم مورد نظر قرار داد. بنزوکائین یا لیدوکائین از داروهای موضعی بدون نسخه هستند.
- استفاده از ضد التهاب‌های موضعی نیز گزینه مناسبی برای درمان آفت است. تریامسینولون استوناید یا فلوسینونید از جمله داروهای استروئیدی هستند که التهاب زخم‌ها را کاهش می‌دهند، باید حتما با تجویز نسخه توسط پزشک مصرف شوند.
- در صورتی که بعد از گذشت یک هفته زخم دهان فرد از بین نرود یا فرد زود ب زود آفت بزند لازم است از آنتی‌بیوتیک‌ها برای از بین بردن عفونت احتمالی استفاده کند. داکسی سایکلین نمونه از آنتی‌بیوتیک موثر در درمان زخم‌های دهانی است و حتما باید طبق نظر پزشک مصرف شود.
- شستشوی دهان با دهانشویه میزان التهاب و درد را کاهش می دهد.
- استفاده از مسکن‌های مانند ایبوپروفن، استامینوفن و یا ناپروکسن برای کاهش درد و حساسیت مناسب است.
- اگر علت ایجاد آفت‌ها کمبود ویتامین و آهن باشد، پزشک مکمل‌های غذایی را برای جبران این کمبود تجویز می‌کند.
درمان‌های خانگی آفت دهان
- یکی از مواد موثر در درمان آفت زبان و دهان، استفاده از شیرین بیان به صورت دهانشویه است.
- مصرف گیاه گل مریمی به عنوان دهانشویه نیز در از بین بردن میکروب‌ها و کاهش التهاب تاثیر دارد.
- چای سیاه به دلیل داشتن تانن در کاهش درد تاثیر دارد. می‌توان آن را به صورت کیسه‌ای روی زخم قرار دارد، یا به صورت سرد به عنوان دهانشویه به کار برد.
- استفاده از یخ در بی حسی و کاهش درد موثر است.
- استفاده از آب هویج، آب کرفس و آب طالبی به عنوان دهان شویه می تواند برای درمان آفت مفید باشد.
درمان دندان درد شبانه با روش های ساده خانگی
چسب دندان مصنوعی چیست؟ نحوه استفاده از آن
چگونه بهترین روش ارتودنسی را انتخاب کنیم؟
